Hypertensie (hoge bloeddruk)

 

 

Bij een hoge bloeddruk bedraagt de bovendruk continu 140 mmHg of meer en/of de onderdruk 90 mmHg of meer. Hypertensie is een sluipende ziekte. Ze geeft vaak weinig of geen symptomen, maar kan op lange termijn wel onherstelbare schade toebrengen aan hart, hersenen, bloedvaten en nieren.

Wat is de bloeddruk?

De bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de slagaderwanden. Die druk varieert van hartslag tot hartslag en wordt gekenmerkt door 2 waarden:

• maximum (bovendruk of systolische druk)

• minimum (onderdruk of diastolische druk)

De bloeddruk wordt uitgedrukt in:

• millimeter kwik (bijvoorbeeld 140/90 mmHg) of

• centimeter kwik (bijvoorbeeld 14/9 cmHg)

Bij een emotie of een inspanning stijgt de bloeddruk. Tijdens de nacht zal de bloeddruk meestal dalen.

Hoe ontstaat een hoge bloeddruk?

In België komt hoge bloeddruk voor bij ongeveer 1 op 4 volwassenen. De kans om hoge bloeddruk te ontwikkelen, neemt toe met de leeftijd. Daarnaast spelen andere factoren een rol:

• overgewicht

• onvoldoende lichaamsbeweging

• ongezonde levenswijze

• overmatig alcoholgebruik

• erfelijke factoren

De kans op hart- en vaatziekten stijgt aanzienlijk als er nog andere risicofactoren aanwezig zijn zoals suikerziekte, nierlijden, een te hoge cholesterol… 

Hoe wordt een hoge bloeddruk opgespoord?

Een hoge bloeddruk wordt opgespoord met een bloeddrukmeter (sphygmomanometer of tensiometer). Er bestaan verschillende types:

• bloeddrukmeter met wijzerplaat en naald

• bloeddrukmeter met kwikkolom (deze wordt conform de Europese wetgeving steeds minder gebruikt)

• elektronische bloeddrukmeter met automatische weergave van de waarden: 24 uurs bloeddrukmeter of bloeddrukholter

Bij twijfel kan een 24 uurs bloeddrukmeter (bloeddrukholter) worden meegegeven. Dit toestel zal automatisch de bloeddruk meten gedurende 24 uur, om het half uur, ook ‘s nachts. Zo krijgen we een idee over de bloeddrukcontrole, de graad van schommelingen en de bloeddruk ‘s nachts.

Bij ‘wittejashypertensie’ of het ‘wittejaseffect’ is de bloeddruk te hoog bij de arts, maar normaal in de thuissituatie. Dit fenomeen kunnen we perfect opsporen met een 24 u bloeddrukmonitoring. Wittejashypertensie is minder gevaarlijk dan permanente hoge bloeddruk en vereist geen geneesmiddelenbehandeling, maar vergt wel een gezonde levensstijl.

Hoe verloopt een bloeddrukmeting?

De bloeddrukmeting is een snel en pijnloos onderzoek dat moet worden uitgevoerd na minstens 5 minuten rust, in zittende houding en met een manchet aan de bovenarm (op harthoogte) waarvan de grootte is aangepast aan de armomtrek. Na het nuttigen van een kop koffie of de maaltijd, of na een sigaret wordt beter minstens 30 minuten gewacht voor een bloeddrukmeting. De patiënt mag  tijdens de meting ook niet praten.

Bij de eerste raadpleging zal de bloeddruk aan beide armen worden gemeten, nadien aan de arm met de hoogste waarde. Een te groot verschil tussen beide armen kan wijzen op een probleem ter hoogte van de bloedvaten. De diagnose van hoge bloeddruk berust op verschillende metingen tijdens dezelfde consultatie en tijdens opeenvolgende raadplegingen.

Wat gebeurt er na een bloeddrukmeting?

Bij een hoge bloeddruk wordt bekeken in hoeverre deze al schade heeft aangebracht aan hart, nieren, hersenen en bloedvaatwand. De arts zal hiervoor een aantal onderzoeken  zoals een elektrocardiogram (ECG), een echografie van hart en nieren, en de afname van een bloed- en urinestaal. Op indicatie kunnen andere onderzoeken noodzakelijk zijn. Eventuele orgaanschade zal mee bepalen welke therapie voor u de beste is. Als de hoge bloeddruk al ernstige orgaanschade heeft veroorzaakt (zoals hartfalen, beroerte), kan een dringende opname nodig zijn.

Hoe wordt een hoge bloeddruk behandeld?

In de eerste plaats is het belangrijk de levensstijl aan te passen:

• meer systematische lichaamsbeweging

• controle van het lichaamsgewicht

• gezonde voeding (minder zout, minder verzadigde vetzuren, gematigd alcoholverbruik) stoppen met roken

Vermageren en systematische lichaamsbeweging hebben volgens studies een positieve invloed op de bloeddruk. Het is niet altijd voldoende om de bloeddruk te normaliseren, maar het kan uw medicatie wel verlichten (minder geneesmiddelen, lagere dosis).

Bij een groot deel van de mensen zijn bloeddrukverlagende geneesmiddelen (antihypertensiva) wel nodig. Uit tal van studies blijkt dat deze medicatie het sterfterisico doet dalen en de kans op een beroerte of hartaanval doet afnemen. Een bloeddrukverlagende behandeling verlaagt in het bijzonder het infarctrisico met 20 à 25 % en het beroerterisico met 35 à 40%. De behandeling kan bestaan uit één enkel geneesmiddel of uit een combinatie van meerdere antihypertensiva. Meer dan de helft van de patiënten moet meer dan één geneesmiddel nemen om de bloeddruk onder controle te houden.